Może się zdarzyć, że lęk występuje stale i utrudnia funkcjonowanie w codziennym życiu. Mówimy wtedy o zaburzeniach lękowych. Według ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób)  u dorosłych wyróżniamy m. in. następujące zaburzenia lękowe:

• zaburzenia lękowe w postaci fobii (F40)

  • agorafobia (F40.0),

  • fobie społeczne (F40.1),

  • specyficzne (izolowane) postacie fobii (F40.2)

• inne zaburzenia lękowe (F41)

  • zaburzenie lękowe z napadami lęku (lęk paniczny) (F41.0),

  • zaburzenie lękowe uogólnione (F41.1),

  • zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane (F41.2).

Wspólną cechą wszystkich tych zaburzeń jest wzbudzenie układu autonomicznego,  gdy nie ma realnego zagrożenia życia i zdrowia. 

 

Jeśli lęk występuje stale, jest bardzo silny i utrudnia codzienne funkcjonowanie konieczna jest wizyta u lekarza lub psychologa. Pierwszy przepisze leki, które złagodzą objawy, drugi pomoże radzić sobie z myślami i zachowaniami, do których doprowadza lęk.

 

 

Holistyczne podejście do lęku.

 

Zawsze warto zastanowić się nad przyczynami lęku i holistycznie (całościowo) przyjrzeć się własnemu organizmowi. Holistyczne podejście do lęku ma na celu odkrycie przyczyny i objawów lęku poprzez zbadanie nierównowagi w różnych systemach ciała. W organizmie występuje równowaga między współczulnym (sympatycznym) układem nerwowym (walka lub ucieczka) a parasympatycznym układem nerwowym (odpoczynek i trawienie).

Gdy jeden system jest włączony, drugi jest wyłączony. Zdrowe ciało może szybko oscylować między tymi dwoma systemami. Aktywizować reakcję walki lub ucieczki podczas stresu, albo odpoczynku i trawienie gdy nie ma zagrożenia. Lęk jest obecny w walce lub ucieczce, czyli gdy włączony jest 

sympatyczny układ nerwowy.

 

 

1. Przyczyna: Stres

 

Ogromna ilość osób cierpi na stres psychiczny, emocjonalny lub fizyczny. Przewlekły stres powoduje produkcję kortyzolu (hormonu stresu), który samodzielnie może zaburzyć poziom hormonów szczęścia w mózgu, takich jak serotonina i dopamina.

 

Przewlekły stres może prowadzić do wypalenia lub nadmiernego zmęczenia, co sprawia, że organizm reaguje na stres w zdrowy sposób. Zamiast wytwarzać kortyzol, w celu konfrontacji ze stresem, gruczoły nadnerczy polegają na epinefrynie i norepinefrynie (adrenalinie i noradrenalinie) (2). Te hormony powodują objawy niepokoju, takie jak przyśpieszone bicie serca, przyśpieszony oddech, napięcie mięśni, zmęczenie psychiczne, suchość w ustach i pocenie się dłoni. Przejście organizmu w stan walki lub ucieczki, wzmaga niepokój lub pogorsza istniejące objawy (3). 

Nadmiar stresu w życiu bardzo często łączy się z brakiem snu. Dużo pracy, którą wykonujemy także kosztem godzin snu. Zdenerwowanie przez, które nie mamy szans zasnąć, nawet jeśli leżymy w łóżku, bo przytłaczające myśli odciąga nas od relaksu i zasypiania. Organizm, który nie wypoczywa w nocy jest bardziej podatny na stres w ciągu dnia. 

 

 

2. Przyczyna: niedożywienie i hipoglikemia (niedocukrzenie)

 

Białko, witaminy i minerały są podstawowym źródłem, dzięki  któremu w organizmie zachodzą miliony reakcji chemicznych. Próba wyleczenia lęku bez odpowiednich składników odżywczych jest jak budowanie domu bez cegieł, cementu lub gwoździ.

 

Stres, ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na produkcję kortyzolu, może zepsuć te cenne składniki, zwiększając nasze zapotrzebowanie dietetyczne. Niska zawartości witamin i minerałów w produktach żywnościowych, które spożywamy (żywność przetworzona; duża zawartość cukru  w codziennej diecie) powoduje, że organizm nie dostaje wystarczającej ilości niezbędnych składników odżywczych.

Również wzrost i spadek poziomu cukru we krwi może powodować hipoglikemię (4). Objawy hipoglikemii mogą być podobne do objawów lękowych, takich jak zawroty głowy, przyśpieszone bicie serce, drażliwość, pocenie się i zmęczenie.

 

Niedobór żelaza także może nasilać poczucie lęku zwłaszcza u kobiet w trakcje menstruacji i wegetarian. Żelazo jest nośnikiem tlenu we krwi, jego obniżony poziom może doprowadzić do zmniejszenia tlenu w organizmie powodując przyśpieszone tętno i oddech a w efekcie objawy te, mogą być mylone z objawami lękowymi lub atakami paniki.

Średnio na 1 kg masy ciała dorosłego człowieka przypada - od 40 (u kobiet) -  do 50 (u mężczyzn) mg żelaza (5).

 

 

3. Przyczyna: Problemy trawienne.

 

Chociaż serotonina, hormon szczęścia, jest aktywna przede wszystkim w mózgu, badania pokazują, że nasze szczęście i dobre samopoczucie jest także zależne od przewodu pokarmowego. Niektórzy badacze mówią, że mamy dwa mózgi ten drugi w jelitach. Dlatego zakłócenia w funkcjonowaniu komórek trawiennych lub bakterii przewodu pokarmowego może prowadzić do zaburzenia nastroju jak również powodować IBS (Zespół jelita drażliwego (6).   

Wrażliwość pokarmowa (nietolerancje, alergie), problemy ze zdrowiem oraz  kłopoty z integralnością jelit (szczelność, brak odpowiedniej flory bakteryjnej)  mogą prowadzić do rozprzestrzeniania się zapalenia w organizmie, wpływając na układ nerwowy (7). Naukowcy odkryli, że niski poziom zapalenia w mózgu i nadaktywny układ odpornościowy może przyczynić się do depresji i innych problemów ze zdrowiem psychicznego, a nawet do "awarii" w funkcjonowaniu mózgu, prowadząc do utraty pamięci, bólów głowy, trudności z koncentracją i kłopotów z pamięcią.

Ponadto niezdolność trawienia i wchłaniania białka oraz mikroelementów powoduje brak możność wytworzenia neuroprzekaźników, takich jak serotonina, które do produkcji wymagają białka, witamin i minerałów. 

 

 

4. Przyczyna: Brak równowagi hormonalnej.

 

Ze względu na wysoką ekspozycję na ksenooestrogeny - toksyczne estrogeny, obce estrogeny,  wiele kobiet cierpi na zjawisko zwane "dominacją estrogenu", objawiające się zbyt dużym poziom estrogenów w organizmie lub niewystarczającym poziomem progesteronu, co powoduje zachwianie równowagi hormonalnej. Poziom estrogenów u Amerykanek jest dwukrotnie wyższy niż u kobiet pochodzących z krajów rozwijających się.

 

Objawami dominacji estrogenów są: przyrost wagi, ciężkie i bolesne miesiączki, nieregularne miesiączki, włókniaki, trądzik, PMS, niepłodność i zwiększona częstość występowania nowotworów żeńskich, takich jak rak piersi i jajników (8).

Estrogen i progesteron, oprócz tego, że są hormonami żeńskimi, które kontrolują wtórne cechy płci, takie jak rozwój piersi i bioder oraz płodność, wywierają również wpływ na mózg. Mogą powodować drażliwość i objawy lękowe, podczas gdy progesteron działa łagodząco i uspokajająco. Dominacja estrogenów, jeśli nie jest kontrolowana, może pogorszyć istniejący niepokój lub być jego przyczyną. 

 

 

5. Przyczyna: Podstawowe wierzenia i umysłowe schematy. 

 

Nasze mózgi są połączone z naszymi doświadczeniami życiowymi i lekcjami jakim poddało nas życie, szczególnie jeśli tym doświadczeniom towarzyszyły silne emocje takie jak trauma. Te emocjonalne wspomnienia są często ukryte i niewerbalne, zachowane  poniżej poziomu naszych świadomych myśli. Raz ukształtowane wspomnienia mogą trwać całe życie, wpływając na nasze myśli, emocje i reakcje behawioralne jak wyzwalacze.

 

Lęki i inne zaburzenia psychiczne mogą często być objawami tych emocjonalnych wspomnień, nazywanych także "podstawowymi wierzeniami" lub " schematami umysłowymi". Te przekonania dyktują nam w sposób automatyczny i bezwarunkowy, jak działa świat, a jeśli ich nie zauważamy i o nich nie wiemy mogą ograniczać nas życiowo zamykając przed nami wiele możliwości. 

 

Kiedy w jakiejś sytuacji te schematy umysłowe zostaną wyzwolone, mogą wystąpić objawy lękowe. Doszukiwanie się sedna objawów i przeanalizowanie naszych wspomnień i doświadczeń jest kluczem do odblokowania nieznanych przyczyn psychicznych zaburzeń nastroju.

 

 

Leczenie polega przede wszystkim na identyfikacji konkretnych objawów, szukaniu potencjalnych przyczyn i poznaniu technik, które pomogą poradzić sobie z lękiem.