Guayusa (czyt. głajusa) to herbata, która zawiera podobne ilości kofeiny co kawa, jest zdrowa jak zielona herbata, równie relaksująca jak kakao i ma właściwości odchudzające, a do tego jest delikatna w smaku - brzmi zachęcająco? 

​

Guayusa (Ilex guayusa) to drzewo z rodziny ostrokrzewów  pochodzące z lasów deszczowych Amazonii. Od czasów starożytnych Ludzie zbierali liście tego drzewa ze względu na ich  korzyści zdrowotne, w tym właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne (1).

W Ekwadorze miejscowi od dawna piją guayusa, aby zwiększyć czujność, szczególnie podczas pracy. W rzeczywistości niektóre plemiona tubylcze nazywają guayusa „nocnym stróżem”, ponieważ napój jest czasem używany, aby pomóc ludziom nie zasnąć przez całą noc.

​

​

​

Potencjalne korzyści i zastosowania guayusa

Chociaż badania są ograniczone, guayusa może przynieść kilka korzyści zdrowotnych.​

​

​

Poprawa nastroju i koncentracji;

​

Guayusa zawiera imponującą ilość kofeiny, porównywalną do kawy (2). Ma także w swoim składzie teobrominę, alkaloid, który jest strukturalnie podobny do kofeiny. Teobromina znajduje się również w produktach spożywczych, takich jak czekolada i kakao (3).

Badania wykazały, że połączenie kofeiny z teobrominą poprawiaja nastrój, czujność i koncentrację (4). W jednym badaniu z udziałem 20 zdrowych osób dorosłych stwierdzono, że mieszanka kofeiny (19 mg) i teobrominy (250 mg) może poprawić poznawczą funkcję mózgu (5).

W porównaniu z innymi rodzajami napojów kofeinowych uważa się, że guayusa zapewnia czujność psychiczną bez negatywnych skutków ubocznych, w tym nadpobudliwości czy skoku ciśnienia jak w przypadku kawy czy napojów energetycznych.

​

​

Jest bogata w przeciwutleniacze

​

Badania pokazują, że guayusa ma kilka przeciwutleniaczy (6), (7), (8). Substancje te zmniejszają stres oksydacyjny poprzez zwalczanie wolnych rodników, które są niestabilnymi cząsteczkami w twoim ciele. Mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia wielu chorób przewlekłych (9).

Guayusa jest szczególnie bogata w grupę przeciwutleniaczy polifenolowych znanych jako katechiny, które mogą chronić przed stanami zapalnymi, chorobami serca, rakiem i cukrzycą typu 2 (10),(11), (12), (13). Badania na zwierzętach powiązały katechiny w herbacie ze zmniejszonym poziomem cholesterolu (14).

​

Nadal jednak należy przeprowadzić więcej badań na temat konkretnych związków guayusa i ich wpływu na zdrowie ludzi.

​

​

Stabilizuje poziom cukru we krwi

​

Jeśli twój organizm nie jest w stanie skutecznie transportować cukru z krwi do komórek możesz odczuwać konsekwencje wysokiego poziomu cukru we krwi. (bardzo częste oddawanie dużej ilości moczu, wzmożone pragnienie - płyny pomagają organizmowi rozcieńczyć zbyt dużą ilość cukru - bóle głowy, niewyraźne widzenie, zmęczenie czy utrata masy ciała niewytłumaczona celowym odchudzaniem). Kiedy nie podejmiesz żadnych działań w celu sprawdzenia i  wyleczenia może  to ostatecznie doprowadzić do cukrzycy typu 2. Guayusa może pomóc obniżyć poziom cukru we krwi. W 28-dniowym badaniu na myszach (bez cukrzycy) wykazano, że guayusa znacznie obniża poziom cukru we krwi, hamuje apetyt i zmniejsza masę ciała (15).

 

Obecne badania są bardzo ograniczone, a ich wyniki niekoniecznie dotyczą ludzi. Potrzebne są dalsze badania na ludziach.

​

Może wspomagać odchudzanie

 

Guayusa, ze względu na wysoką zawartość kofeiny, może wspomagać odchudzanie i utratę wagi. Kofeina jest naturalnym stymulantem, który pomaga podkręcić metabolizm, zwiększając w ten sposób liczbę kalorii spalanych przez twoje ciało. Badania ujawniają również, że zmniejsza apetyt (16), (17), (18). Jednak wiele z tych korzyści może być krótkoterminowych, ponieważ efekty działania kofeiny wydają się zmniejszać w miarę upływu czasu (19). Co więcej, większość badań wykorzystuje ekstremalnie wysokie dawki, których nie osiągnąłbyś przy kubku lub dwóch herbatkach guayusa.

Warto pamiętać, że Francuski  dbające o figurę często sięgają po kawałeczek gorzkiej czekolady, która momentalnie daje poczucie sytości. Guayusa zawiera teobrominę - składnik czekolady i kakao. 

​

Ostatecznie potrzebne są dalsze badania dotyczące długoterminowego przyjmowania niskiej dawki kofeiny.

​

​

​

Skutki uboczne picia zbyt dużej ilości guayusa

​

Ogólnie rzecz biorąc guayusa jest bardzo bezpieczną herbatą. Picie jej z umiarem nie powoduje żadnych negatywnych skutków (20).

Nadmierne dawki kofeiny mogą powodować takie objawy, jak niepokój, lęk i bezsenność. Jednak guayusa - pomimo zawartości kofeiny - nie wywołuje reakcji  związanych z nadmiarem kofeiny (2). Podobnie jak wiele herbat, również guayusa, w swoim składzie posiada garbniki - związki, które mogą zakłócać wchłanianie żelaza i wywoływać nudności, zwłaszcza jeśli są spożywane na pusty żołądek (21), (22), (23). Niewielkie ilości garbników  zawartych w herbacie nie powinny zaszkodzić zdrowiu, jednak w przypadku osób z niedoborem żelaza zalecane jest ograniczenie spożycia.

​

​

​

​

Częste pytania dotyczące GUAYUSA

​

Czym różni się guayusa od yerba mate?

 

Yerba mate pochodzi z rośliny Ilex paraguariensis (występującej głównie w Argentynie). Guayusa pochodzi z rośliny o nazwie Ilex guayusa (najczęściej występującej w Ekwadorze). Oba są ostrokrzewami pochodzącymi z lasów deszczowych Ameryki Południowej.

 

Herbata jest wytwarzana z liści obu roślin i spożywana jako alternatywa dla kawy. Kluczową różnicą między guayusa i yerba mate jest smak. W przeciwieństwie do yerba mate, która może być nieco gorzka, guayusa jest uważana za gładką, ziemistą i lekko słodką w smaku.

 

Czym kofeina w guayusie różni się od kofeiny w kawie?

 

Guayusa, często nazywana „czystym” źródłem kofeiny, zapewnia „zrównoważoną energię”. Zwolennicy twierdzą, że związki występujące w guayusie powodują, że kofeina uwalnia się do organizmu powoli i równomiernie, co zapobiega negatywnym skutkom jakie mogą wystąpić w przypadku kawy czy innych preparatów zawierających kofeinę - np. nadpobudliwości czy zdenerwowanie.

 

Zawartość kofeiny w guayusie i kawie może się znacznie różnić w zależności od sposobu jej produkcji i parzenia. Jednak kofeina w jednej filiżance parzonej guayusa jest podobna do kofeiny w filiżance kawy.

 

Czy uprawa i produkcja guayusa wpływa na zdrowie lasów tropikalnych?

 

Guayusa jest zwykle uprawiana w małych rodzinnych gospodarstwach, zgodnie z metodami przyjaznymi dla środowiska. Z tego powodu uważa się, że zwiększone zapotrzebowanie na guayusa może wspierać zrównoważony rozwój lasów tropikalnych, a także pomóc w rozwoju społeczności rolniczych.

​

​

​

​

​

 

 

Jak przygotować guayusa?

​

Jest kilka metod przygotowania guayusa. Jednak zazwyczaj zaleca się, żeby na jedną szklankę naparu użyć 1 łyżeczkę sproszkowanej guayusa (lub więcej, jeśli chcesz otrzymać mocniejszy napój).  

​

​

​

​

Gotowanie: jest to najczęściej stosowana metoda, ponieważ pozwala ona wydobyć najwięcej korzystnych substancji z liści.

Pokruszone lub sproszkowane liście należy wsypać do niewielkiego garnka i zalać wodą (1 łyżeczka herbaty, lub więcej, na 250ml - 1 szklanka). Doprowadzić do wrzenia, a następnie gotować na małym ogniu przez 5-10 minut, po czym odstawić na kilka minut. Tak przygotowany napar można odcedzić przez drobne sitko lub poczekać aż fusy opadną – tak jak w kawie.

 

​

​

​

​

​

French Press – sproszkowaną guayusę można też zalać wrzątkiem w dzbanku do parzenia kawy typu „french press”, odczekać kilka minut i odcedzić.

​

​

​

​

​

Przelewowy ekspres do kawy – niektórzy wsypują guayusę do tradycyjnej maszyny do parzenia kawy z filtrem, jest to prostszy sposób i mniej czasochłonny.

​

​

​

​

​

Słoneczna herbata – w Amazonii stosuje się też metodę parzenia na słońcu. W tym celu należy wsypać proszek do przezroczystego dzbanka, zalać wodą i postawić w pełnym słońcu na 4-6 godzin. Można ją pić na zimno lub lekko podgrzać i podawać z cytryną i miodem.

​

​

​

​

​

Kokosowa słodycz – zaparz guayusę w wybrany przez siebie sposób. Odcedź fusy, a następnie przelej do miksera lub shaker’a. Dodaj dużą łyżkę mleczka kokosowego, dowolną ilość miodu czy brązowego cukru - według upodobania i smaku, i dobrze wszystko zmiksuj lub wymieszaj. Ten przepis jest zdecydowanie jednym z ulubionych wśród miłośników guayusy.

​