2. Zachowaj dystans społeczny.

Zachowaj co najmniej 1 metr odległości od  każdego, kto kaszle lub kicha.

Dlaczego? Kiedy ktoś kaszle lub kicha, rozpyla małe kropelki płynu z nosa lub ust, które mogą zawierać wirusa. Jeśli jesteś zbyt blisko, osoby chorej możesz oddychać tymi kroplami z wirusem COVID-19 i zarazić się.

​

3. Unikaj dotykania oczu, nosa i ust

Dlaczego? Dłonie dotykają wielu powierzchni i mogą zbierać wirusy. Zanieczyszczone ręce mogą przenieść wirusa do oczu, nosa lub ust. Stamtąd wirus z łatwością dostanie się do Twojego ciała i może spowodować rozwój choroby.

 

4. Ćwicz higienę dróg oddechowych

Upewnij się, że Ty i ludzie wokół Ciebie przestrzegacie higieny dróg oddechowych. Oznacza to, że kiedy kichasz lub kaszlesz koniecznie zakryj usta i nos zgiętym łokciem ewentualnie chusteczką, którą następnie natychmiast wyrzuć.

Dlaczego? Wirus rosprzestzrenia się drogą kropelkową  Przestrzegając zasad higieny układu oddechowego, chronisz ludzi wokół siebie przed wirusami, takimi jak przeziębienie, grypa i COVID-19.

​

5. Jeśli masz gorączkę, kaszel i trudności w oddychaniu, wcześnie zasięgnij pomocy medycznej

Zostań w domu, jeśli źle się poczujesz. Jeśli masz gorączkę, kaszel i trudności w oddychaniu, zwróć się o pomoc lekarską i wcześniej zadzwoń pod numer infolinii NFZ 800 190 590  lub zgłoś się do oddziału obserwacyjno-zakaźnego. 

​

6. Postępuj zgodnie ze wskazówkami lokalnego urzędu zdrowia.

Dlaczego? Władze krajowe i lokalne będą miały najbardziej aktualne informacje na temat sytuacji w Twojej okolicy. Zadzwoń z wyprzedzeniem, aby Twój lekarz mógł szybko skierować Cię do właściwej placówki medycznej. To również ochroni Cię i pomoże zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusów i innych infekcji.

​

7. Bądź na bieżąco i postępuj zgodnie z poradami udzielonymi przez Twojego lekarza.

Bądź na bieżąco z najnowszymi informacjami dotyczącymi COVID-19. Postępuj zgodnie z poradami udzielonymi przez Twojego dostawcę opieki zdrowotnej, krajowy i lokalny organ zdrowia publicznego lub pracodawcę na temat tego, jak chronić siebie i innych przed COVID-19.

Dlaczego? Władze krajowe i lokalne będą miały najbardziej aktualne informacje o tym, czy COVID-19 rozprzestrzenia się na Twoim obszarze. Najlepiej są w stanie doradzić, co ludzie w Twojej okolicy powinni robić, aby się chronić.

​

​

Środki ochrony dla osób, które przebywają lub ostatnio odwiedzały (w ciągu ostatnich 14 dni) obszary, na których rozprzestrzenia się COVID-19. Sprawdź na mapie miejsca gdzie odnotowano przypadki COVID-19.

• Postępuj zgodnie ze wskazówkami przedstawionymi powyżej.

• Zostań w domu, jeśli zaczniesz źle się czuć, nawet z łagodnymi objawami, takimi jak ból głowy i lekki katar, aż do wyzdrowienia.

Dlaczego? Unikanie kontaktu z innymi osobami, jak i nieodbywanie wizyt w placówkach medycznych pozwoli tym placówkom działać bardziej efektywnie i pomoże chronić Ciebie i innych przed rozprzestrzenianiem się i zachorowaniem  z powodu COVID-19 lub innych wirusów.

• Jeśli wystąpi gorączka, kaszel i trudności w oddychaniu, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza, ponieważ może to być spowodowane infekcją dróg oddechowych lub inną poważną chorobą. Zadzwoń do najbliższej placówki medycznej (lub na infolinię NFZ 800 190 590) i poinformuj  o wszelkich ostatnich podróżach lub kontaktach z podróżnymi.

Dlaczego? Zadzwoń z wyprzedzeniem, aby Twój lekarz mógł szybko skierować Cię do właściwej placówki medycznej. Pomoże to również zapobiec możliwemu rozprzestrzenianiu się COVID-19 i innych wirusów.

 

 

JAKIE JEST PRAWDOPODOBIEŃSTWO, ŻE ZARAŻE SIĘ COVID-19?

Ryzyko zależy od tego, gdzie mieszkasz lub gdzie ostatnio podróżowałeś. Ryzyko zakażenia jest wyższe w obszarach, w których u wielu osób zdiagnozowano COVID-19. Obecnie 99% wszystkich przypadków COVID-19 ma miejsce w Chinach, przy czym większość przypadków dotyczy prowincji Hubei. Dla ludzi z innych części świata ryzyko zarażenia się  COVID-19 jest obecnie niskie, jednak ważne jest, aby być na bieżąco z informacjami dotyczącymi rozprzestrzenia się wirusa, przypadkami zarażeń w Twojej okolicy i sugestiami lekarzy oraz instytucji sanitarnych z Twojego rejonu. WHO współpracuje z organami ds. Zdrowia w Chinach i na całym świecie w celu monitorowania i reagowania na ogniska COVID-19.

 

​

CZY POWINNIENEM MARTWIĆ SIĘ O COVID-19?

Jeśli nie znajdujesz się w obszarze, w którym rozprzestrzenia się COVID-19, lub jeśli nie podróżowałeś do jednego z tych obszarów, lub nie byłeś w bliskim kontakcie z kimś, kto jest chory lub źle się czuje, Twoje szanse na zarażenie się wirusem są niskie. Jednak zrozumiałe jest, że możesz czuć się zestresowany i niespokojny. Dobrym pomysłem jest poszerzenie wiedzy o wirusie i zagrożeniu w Twojej okolicy. Pomoże Ci to dokładnie określić ryzyko i podjąć uzasadnione środki ostrożności. Twój lekarz, przychodnia, NFZ lub Główny Inspektorat Sanitarny są potencjalnymi źródłami dokładnych informacji na temat COVID-19 i tego, czy znajduje się on w Twojej okolicy. Ważne jest, aby być informowanym o sytuacji i podejmować odpowiednie środki, aby się chronić. (Zobacz Środki ochrony dla wszystkich).

​

Jeśli przebywasz w obszarze, w którym wybuchła COVID-19, musisz poważnie podchodzić do ryzyka infekcji. Postępuj zgodnie z zaleceniami wydanymi przez krajowe i lokalne organy ds. Zdrowia. Chociaż dla większości osób COVID-19 powoduje jedynie łagodną chorobę, u niektórych może powodować bardzo poważny i ciężki przebieg choroby. Śmiertelność spowodowana przez COVID-19 jest niewielka. W grupie osób narażonych na ciężki przebieg choroby są  osoby starsze i osoby z wcześniej istniejącymi schorzeniami (takimi jak wysokie ciśnienie krwi, problemy z sercem lub cukrzyca). 

​

​

KTO JEST NARAŻONY NA CIĘŻKĄ CHOROBĘ?

Podczas gdy wciąż dowiadujemy się, w jaki sposób COVID-2019 wpływa na ludzi, osoby starsze i osoby z wcześniej istniejącymi schorzeniami (takimi jak wysokie ciśnienie krwi, choroby serca lub cukrzyca) wydają się być w grupie narażonej na cięższy przebieg choroby COVID-19.

​

​

CZY ANTYBIOTYKI SĄ SKUTECZNE W ZAPOBIEGANIU LUB LECZENIU COVID-19?

Nie. Antybiotyki nie działają przeciwko wirusom, działają tylko na infekcje bakteryjne. COVID-19 jest wywoływany przez wirusa, więc antybiotyki nie działają. Antybiotyki nie powinny być stosowane jako środek zapobiegania lub leczenia COVID-19. Powinny być stosowane wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza w leczeniu infekcji bakteryjnej.

​

​

CZY ISTNIEJE SZCZEPIONKA, LEK LUB SPECJALNE LECZENIE COVID-19?

Jeszcze nie. Do chwili obecnej nie ma szczepionki ani konkretnego leku przeciwwirusowego, który zapobiegałby lub leczył COVID-2019. Jednak osoby dotknięte chorobą powinny otrzymać pomoc w łagodzeniu objawów. Osoby z ciężkim przebiegiem choroby powinny być hospitalizowane. Większość pacjentów wraca do zdrowia dzięki opiece podtrzymującej.

 

Trwają prace nad szczepionkami i lekami. Prowadzone są testowane w ramach prób klinicznych. WHO koordynuje wysiłki na rzecz opracowania szczepionek i leków w celu zapobiegania i leczenia COVID-19.

 

Najskuteczniejszym sposobem ochrony siebie i innych przed COVID-19 jest częste mycie rąk, zakrycie ust podczas kaszlu czy kichania zgięciem łokcia lub chusteczką  oraz utrzymywanie odległości co najmniej 1 metra od ludzi, którzy kaszlą lub kichają. 

​

​

CZY COVID-19 JEST TYM SAMYM CO SARS?

Nie. Wirus, który powoduje COVID-19, i ten, który powoduje zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS) są ze sobą spokrewnieni genetycznie, ale są różne. SARS jest bardziej zabójczy, ale znacznie mniej zakaźny niż COVID-19. Od 2003 r. Nigdzie na świecie nie było ognisk SARS.

​

​

CZY POWINIENEM NOSIĆ MASKĘ OCHRONNĄ NA TWARZ?

Osoby bez objawów oddechowych, takich jak kaszel, nie muszą nosić maski medycznej. WHO zaleca stosowanie masek dla osób z objawami COVID-19 oraz osób opiekujących się osobami z objawami, takimi jak kaszel i gorączka. Używanie masek ma kluczowe znaczenie dla pracowników służby zdrowia i osób, które opiekują się kimś (w domu lub w zakładzie opieki zdrowotnej).

 

WHO zaleca racjonalne stosowanie masek medycznych, aby uniknąć niepotrzebnego marnowania cennych zasobów i niewłaściwego użycia masek . Używaj maski tylko wtedy, gdy masz objawy oddechowe (kaszel lub kichanie), podejrzewasz zakażenie COVID-19 z łagodnymi objawami lub opiekujesz się osobą z podejrzeniem zakażenia COVID-19. Podejrzenie zakażenia COVID-19 jest związane z podróżowaniem w obszary, w których zgłoszono przypadki wystąpienia zachorowania na wirusa, lub bliskim kontaktem z osobą, która podróżowała do tych części świata i zachorowała.

 

Najbardziej skutecznym sposobem ochrony siebie i innych przed COVID-19 jest częste mycie rąk, zakrycie ust zgięciem łokcia lub chusteczką atrakcje kasłania lub kichania oraz utrzymywanie odległości co najmniej 1 metra od ludzi, którzy kaszlą lub kichają . 

 

​

JAK ZAKŁADAĆ, NOSIĆ I ZDEJMOWAĆ MASKĘ?

1. Pamiętaj, że maska powinna być używana wyłącznie przez pracowników służby zdrowia, opiekunów i osoby z objawami oddechowymi, takimi jak gorączka i kaszel.

2. Przed dotknięciem maski oczyść ręce alkoholowym ręcznikiem do rąk lub mydłem i wodą

3. Weź maskę i sprawdź, czy nie ma uszkodzeń lub zabrudzeń.

4. Zorientuj się , która strona jest górną stroną (gdzie znajduje się metalowy pasek).

5. Upewnij się, że właściwa strona maski jest skierowana na zewnątrz (strona kolorowa).

6. Umieść maskę na twarzy. Ściśnij metalowy pasek lub sztywną krawędź maski, aby dopasowała się do kształtu nosa.

7. Pociągnij dół maski, aby zakryła usta i podbródek.

8. Po użyciu zdejmij maskę; usuń elastyczne pętle z tyłu uszu, jednocześnie trzymając maskę z dala od twarzy i ubrania, aby uniknąć dotykania potencjalnie zanieczyszczonych powierzchni maski.

9. Wyrzuć maskę do zamkniętego pojemnika natychmiast po użyciu.

10. Zachowaj higienę rąk po dotknięciu lub wyrzuceniu maski - Użyj ściereczki do rąk na bazie alkoholu lub, w przypadku widocznego zabrudzenia, umyj ręce mydłem i wodą.

 

 

ILE CZASU TRWA OKRES INKUBACJI WIRUSA COVID-19?

„Okres inkubacji” oznacza czas między zarażeniem się wirusem, a wystąpieniem objawów choroby. Generalnie uznaje się, że okres inkubacji COVID-19 wynosi od 1 do 14 dni, najczęściej około 5 dni. Te szacunki zostaną zaktualizowane, gdy dostępnych będzie więcej danych.

 

​

CZY LUDZIE MOGĄ ZARAZIĆ SIĘ COVID-19 ZE ŹRÓDŁA ZWIERZĘCEGO?

Koronawirusy to duża rodzina wirusów, które są powszechne u nietoperzy i innych zwierząt. Rzadko ludzie zarażają się tymi wirusami i nie jest zbyt częste 

rozprzestrzenianie ich na inne osoby. Na przykład SARS-CoV był związany z kotami cywetami (tymi, które zjadają najlepsze ziarna kawy z krzewów kawowych, potem te ziarna kawy wydobywane są z odchodów tych kotów i sprzedawana za kosmiczne pieniądze – „kocia kawa”);  MERS-CoV jest przenoszony przez wielbłądy dromaderów. Możliwe źródła pochodzenia odzwierzęcego COVID-19  nie zostały jeszcze potwierdzone. Jedne dane mówią, że obecnie rozprzestrzeniający się  koronawirus może pochodzić od nietoperzy (2), inne źródła, informują, że nosicielem tego typu koronawirusa są  łuskowce (pangoliny) (3).

 

Aby chronić się przed chorobą, na przykład podczas pobytu na targach z żywymi zwierzętami, unikaj bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami i powierzchniami, z którymi zwierzęta miały styczność. Kupuj żywność z dobrych i sprawdzonych źródeł. Obchodź się ostrożnie z surowym mięsem, mlekiem lub narządami zwierzęcymi. Unikaj spożywania surowych lub niedogotowanych produktów zwierzęcych.

 

​

CZY MOGĘ ZARAZIĆ SIĘ COVID-19 OD MOJEGO ZWIERZAKA?

Nie. Nie ma dowodów na to, że zwierzęta towarzyszące lub zwierzęta domowe, takie jak koty i psy, zostały zainfekowane lub mogłyby rozprzestrzeniać wirusa wywołującego COVID-19.

 

 

JAK DŁUGO WIRUS PRZETRWA NA POWIERZCHNIACH ?

Nie jest pewne, jak długo wirus wywołujący COVID-19 przeżyje na powierzchni, ale wydaje się, że zachowuje się jak inne koronawirusy. Badania sugerują, że koronawirusy (w tym wstępne informacje na temat wirusa COVID-19) mogą utrzymywać się na powierzchniach przez kilka godzin lub nawet kilka dni. Jest to zależne od warunków (np. rodzaj powierzchni, temperatura lub wilgotność otoczenia).

Jeśli uważasz, że powierzchnia może zostać zainfekowana, wyczyść ją zwykłym środkiem dezynfekującym, aby zabić wirusa i chronić siebie i innych. Oczyść ręce alkoholowym ręcznikiem do rąk lub umyj je mydłem i wodą. Unikaj dotykania oczu, ust lub nosa.

 

​

CZY BEZPIECZNIE JEST OTRZYMAĆ PACZKĘ Z DOWOLNEGO OBSZARU, W KTÓRYM ZGŁOSZONO COVID-19?

Tak. Prawdopodobieństwo zarażenia się przez zanieczyszczone produkty handlowe jest niskie. Ryzyko zarażenia wirusem, który powoduje COVID-19 z opakowania, które zostało przeniesione, transportowane, podróżowało i wystawione było na działanie różnych warunków i temperatury również jest niskie.

 

 

CZY JEST COŚ CZEGO NIE POWINNIENEM ROBIĆ? 

Następujące środki NIE SĄ skuteczne wobec COVID-2019 i mogą być szkodliwe:

• Palenie.

• Zażywanie tradycyjnych leków ziołowych.

• Noszenie wielu masek.

• Samoleczenia, np. stosowanie antybiotyków bez konsultacji z lekarzem.

 

W każdym razie, jeśli masz gorączkę, kaszel i trudności w oddychaniu, zwróć się o pomoc lekarską. Wcześniej zadzwoń do przychodni/ lekarza nie jedz do skupiska ludzi, bo możesz ich pozarażać.  Koniecznie podziel się swoją historią podróży z lekarzem.

 

Pamiętaj też aby nie wpadać w panikę, COVID-19 jest nową chorobą, może dlatego powoduje tak duże poruszenie i przerażenie. Warto jednak pamiętać, że mycie rąk, oraz przestrzeganie podstawowych zasad higieny życia codziennego dotyczy każdego dnia i każdego wirusa oraz bakterii,  a nie tylko sytuacji z koronawirusem.

Większość ludzi przechodzi COVID-19 łagodnie. To co potwierdza obecność wirusa to testy. Większość państw wykonuje ich dużo