Tępy, drapiący ból, zazwyczaj pojawia się niezapowiedziany. Ten nieproszony gość może być powodowany wieloma czynnikami: picie zbyt gorących lub zbyt zimnych napojów, oddychanie przez usta podczas snu ( szczególnie w okresie zimowym gdy powietrze jest suche od ogrzewania), wdychanie dymu lub zanieczyszczonego powietrze (smog), katar sienny, infekcja zatok i wydzielina spływająca z nosa, krzyk, ale również różnorakie infekcje wirusowe i bakteryjne. Najczęstszym powodem bólu gardła są infekcje wirusowe oraz bakteryjne.  Wirusy męczą nasze gardło zazwyczaj od trzech do czterech dni i znikają bez leków, a antybiotyki nie przyśpieszają procesu zdrowienia - antybiotyk działa na bakterię wirus należy wypocić i wyleżeć w łóżku. Warto wtedy popijać zioła, które złagodzą dolegliwości. Zioła wzmacniają także system odpornościowy i chronią organizm przed infekcjami wirusowymi.

 

Pamiętaj 

Zioła mogą być równie niebezpieczne jak leki więc jeśli cierpisz na przewlekłą chorobę lub przyjmujesz lekarstwa koniecznie skonsultuj się z lekarzem czy możesz korzystać z ziół.

Kobiety w ciąży i karmiące piersią zawsze powinny konsultować zioła z lekarzem przed ich zastosowaniem.

​

​

​

Jeżówka (Echinacea purpurea, E. angustifolia, E. pallida)

​

Działanie:

• Wykazuje działanie przeciwzapalne; 

• wspiera system immunologiczny;

• znieczula obrzęki tkanki gardła;

• niszczy wirusy, najczęściej przyczyniające się do infekcji górnych dróg oddechowych;

• ma delikatne działanie antybakteryjne, ale nie na tyle silny co antybiotyk;

Jeżówka nie może być przyjmowana przez dłuższy okres czasu ponieważ osłabia odporność organizmu.

​

Uwaga

Zaleca się stosować Jeżówkę nie dłużej niż 10 dni następnie wskazana jest 10 dniowa przerwa. Po tym czasie można ponownie zacząć przyjmować preparat. Najsilniejszymi, leczniczymi postaciami Jeżówki są nalewka z korzenia oraz świeży sok z naziemnej części rośliny. 

​

Dawkowanie:

Należy stosować się do zaleceniami producenta. Zazwyczaj dzienna dawka jeżówki to: 

• maksymalnie 9 kapsułek po 300-400 mg lub

• 60 kropli nalewki co 2-3 godziny w ciągu dnia przez pierwsze 2 dni trwania choroby następnie zmniejszamy dawkę do 60 kropli nalewki trzy razy dziennie.

Leczenie przerywamy wraz z ustąpieniem objawów lub po 10 dniach stosowania.

​

​

Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) 

​

Pamiętasz te czarne cukierki o specyficznym smaku? Większość dzieci ich nie lubiła i wybierała z paczki wszystkie czarne słodkości, a następnie wyrzucała lub oddawała nielicznym wielbicielom tego smaku. To właśnie lukrecja. 

Herbata z lukrecji ma specyficzny słodki smak, ponieważ główny składnik korzenia - glycyrrhizin - jest 50 razy słodszy niż cukier. Z tego powodu nie każdy ją polubi, ale warto ją stosować.

Lukrecje należy raczej stosować w połączeniu z innymi ziołami niż samą. Tym bardziej, że zioło jest wysoce synergiczne (wzmacnia swoje działanie w połączeniu z innymi ziołami).  

 

Korzeń lukrecja gładkiej, działanie:

• zmniejsza stany zapalne i łagodzi podrażnienia gardła;

• stymuluje układ odpornościowy i zwiększa ilość produkowanego przez organizm antywirusowego interferonu. 

​

Dawkowanie: 

• dziennie maksymalnie 3 szklanki odwaru (1/2 łyżeczki posiekanego korzenia lukrecji zalewamy szklanką wody i gotujemy 10-15 minut na wolnym ogniu) lub

• dziennie maksymalnie 6 kapsułek  po 400-500 mg lub

• trzy razy dziennie 20-30 kropli nalewki. 

​

Uwaga! 

Lukrecji nie można przyjmować dłużej niż sześć tygodniu.

Osoby cierpiące na nadciśnienie, na cukrzyce, choroby tarczycy, nerek, wątroby lub serca nie powinny stosować lukrecji bez zezwolenia lekarza. 

​

​

Grzyb Shiitake (Lentinus edodes)

​

Ten japoński grzybek wyróżnia się zawartością substancji o nazwie lentinan, która wzmacnia układ odpornościowy i wykazuje działanie przeciwnowotworowe.

Grzyb Shiitake można dodawać do potraw lub przyjmować wyciąg w postaci kapsułek 5 kapsułek dziennie po 400 mg.

​

​

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis)

​

Działanie:

• Korzeń prawoślazu ma działanie łagodzące na rozpulchnioną i zainfekowaną śluzówkę. Z tego powodu znajduje się on bardzo często w składzie leków łagodzących ból gardła;

• delikatnie pobudza też układ odpornościowy.

​

Dawkowanie:​ 

• dziennie maksymalnie 6 kapsułek po 400-500 mg  lub

• maksymalnie pięć razy dziennie 20-40 kropli nalewki lub

• dziennie 3 szklanki odwaru ( 1 łyżeczka suszonego korzenia zalewamy szklanką wody i gotujemy 10 minut na wolnym ogniu).

​

​

Dziewanna drobnokwiatowa (Verbascum thapsus)

 

Działanie:

• Dziewanna łagodzi i wspomaga walkę z wirusami powodującymi grypę. 

• Herbata z dziewanny skutecznie pomaga w zwalczaniu chrypki,  łagodzi uporczywy kaszel i ułatwia odkrztuszanie. 

• Wywar z suszonych kwiatów dziewanny sprawdza się również do stosowania zewnętrznego, jako płukanka uśmierzająca stan zapalny jamy ustnej i gardła oraz napar łagodzący dokuczliwą chrypkę i anginę.

​

Dawkowanie:

• dziennie maksymalnie 6 szklanek naparu (2 łyżeczki suszonych liści i kwiatów zalewamy szklanką gorącej wody i zaparzamy 10-15 minut) lub

• co 3 godziny 25-40 kropli nalewki.

​

​

Babka lancetowata (Plantago lanceolata)

babka zwyczajna (P. major)

​

Ta niepozorna roślina porasta nasze łąki, trawniki i ogródki. Jest niesamowita i można ją stosować na wiele problemów także na infekcje gardła.

 

Działanie:

• działa łagodząco;

• przeciwzapalnie;

• antybakteryjnie.

​

Dawkowanie:

• dziennie maksymalnie 4 szklanki naparu ( 2 łyżeczki suszonych kwiatów zalewamy szklanką gorącej wody i zaparzamy 10-15 minut)

• lub 3-6 g w kapsułkach.

​

​

Eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus)

​

Tak, ten sam, którego aromat często dodawany jest do cukierków dając świeży, mroźny oddech.

 

Działanie:

• leczy i łagodzi ból gardła;

• olejki aromatyczne działają antyseptycznie i chłodząco;

• taninny mają właściwości ściągające i przynoszące ulgę rozpulchnionym tkankom gardła.

​

Dawkowanie:

• dziennie maksymalnie trzy szklanki naparu (1 łyżeczkę rozgniecionych liści zalewamy szklanką gorącej wody  i zaparzamy 10 minut).

 

Uwaga

Eukaliptusa nie wolno stosować  wewnętrznie w przypadku:

• ciężkich schorzeń wątroby;

• zapalenia układu pokarmowego i dróg żółciowych.

​

​

Czosnek (Allium sativum ) i cebula (Allium cepa)

​

Wysoce aromatyczne i bardzo zdrowe.

 

Działanie:

• obie rośliny mają działanie przeciwwirusowe i antybaktryjne.

• Czosnek niszczy też bakterie paciorkowca.

Dla zabicia nieprzyjemnego zapachu można po spożyciu czosnku lub cebuli zjeść łyżeczkę świeżej natki pietruszki dokładnie ją przeżuwając.

 

Dawkowanie:

• dziennie 1 - 2 świeżych ząbków czosnku jako przyprawa do potraw;

• dziennie maksymalnie 3 kapsułki po 500-600 mg.

Cebule warto włączyć do codziennej diety.

Można też zrobić lemoniadę czosnkową.

​

​

Melisa lekarska (Melissa officinalis)

 

Działanie:

• działa przeciwbakteryjnie;

• przeciwwirusowo;

• zwalcza także bakterie paciorkowca.

 

Dawkowanie:

Można ją stosować jako napar do picia lub płukankę.

• Dziennie 3-4 szklanki naparu (1 łyżeczkę suszonych liści zalewamy szklanką gorącej wody i zaparzamy 10 minut) przygotowany napar stosujemy do picia, ale też do płukania gardła. 

​

​

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

​

Szałwia może stanowić wsparcie w walce z przeziębieniem lub infekcją, szczególnie górnych dróg oddechowych. W takich przypadkach szczególnie zbawienny jest napar z szałwii – ma właściwości wykrztuśne i ściągające, pomaga w wydalaniu krztuszącej wydzieliny z oskrzeli i zwalczaniu gorączki.  

​

Działanie:

• przeciwbakteryjne;

• przeciwgrzybiczne;

• przeciwzapalnie;

• wspiera regenerację błony śluzowej gardła;

• usuwa chrypę i nieprzyjemny zapach z ust występujących przy grzybicznych i bakteryjnych infekcjach gardła;

• nawilża śluzówkę gardła, oddalając uczucie "suchości".

​

Dawkowanie:

• wymieszaj 1 łyżeczkę szałwii z 1 łyżeczką koszyczków nagietka lekarskiego lub rumianku. Mieszankę zalej 1 szklanką wrzątku i przykryj. Parz około 20-25 minut. Ciepłym naparem płucz gardło i jamę ustną 4-5 razy w ciągu dnia.   

 

W Norwegii zziębniętym dzieciom wracającym do domu podaje się mleko z szałwią, aby zapobiec zakażeniom gardła i przeziębieniu.

• 1 łyżeczkę rozkruszonych liści szałwii  zalać szklanką wrzącego mleka i parzyć pod przykryciem 15-20 minut. Do ciepłego (nie więcej niż 40 st. C, inaczej miód straci swoje właściwości zdrowotne i stanie się zwykłym słodzikiem) leku dodać 1 łyżeczkę miodu i dobrze wymieszać. Ciepłe mleko z szałwią dziecko (powyżej 3 lat) powinno pić małymi łykami po 1/2 szklanki 2-3 razy w ciągu dnia. Dzieci powyżej 5 lat mogą pić 1 szklankę tego specyfiku 2-3 razy w ciągu dnia. 

 

​

Tymianek pospolity (Thymus vulgaris)

​

Ta aromatyczna przyprawa jest także sprawdzonym środkiem na większość infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych.

 

Działanie: 

• bakteriobójcze;

• usuwa nieprzyjemny zapach zalegającej w gardle wydzieliny (częste następstwo silnego zakażenia migdałków podniebiennych;

• pomaga w łagodzeniu chrypy; 

• likwiduje przykre uczucie "drapania w gardle"  wywołane infekcją błon śluzowych;

• oddala stan zapalny oskrzeli, gardła, migdałków podniebiennych oraz zatok (które występują u starszych dzieci - zwykle powyżej 5-6 roku życia);

• działa odflegmiająco;

• dezynfekująco;

• przeciwzapalnie;

• łagodzi suchy, męczący kaszel;

• udrażnia drogi oddechowe, przynosi ulgę w katarze i zapaleniu zatok.

​

Dawkowanie:

• Płukanka: 1 łyżeczkę liści zalewamy szklanką gorącej wody i zaparzamy 10 minut. Takim ciepłym specyfikiem można płukać gardło, lub

• Inhalacja: 10 kropli naturalnego olejku tymiankowego wlać do szklanki/ miseczki z dobrze gorącą wodą. Pochylić się nad miseczką zakrywając głowę ręcznikiem i wdychać parę z olejkiem z tymianku. Należy bardzo uważać aby nie pochylić się zbyt blisko miseczki gdyż gorąca para może poparzyć tak samo jak woda w miseczce. Z tego powodu lepiej nie stosować tej metody u dzieci.

​

Źródła:

1.  Linda B. White, Steven Foster, Ziołowa apteka domowa,. Alternatywa dla leków,  Wydawnictwo Publicat, Poznań 2018. 

2. Stephen H. Buhner, Antybiotyki Ziołowe. Naturalna alternatywa dla leczenia lekoopornych infekcji, Wydawnictwo Biały Wiatr, Rzeszów 2019.  

3. Zbigniew T. Nowak,  Zioła dla zdrowia dzieci. Wydawnictwo AA, Kraków 2016.

​